چگونه قالب های ذهنیمان را بشکنیم ؟

 
بر اساس تحقیقات دکتر ادوارد دوبونو (محقق برجسته در زمینه تفکر خلاق)، مغز ما بر اساس مکانیزم خودسازمان ده عمل می کند یعنی بر اساس اطلاعات و درکی که از گذشته در آن ذخیره شده، اطلاعات جدید را پردازش می کند. به عنوان مثال اگر بر روی یک سطح شیبدار از ژله، یک قاشق آب جوش بریزیم، شیارهایی را در سطح ژله ایجاد کرده و به پایین سرازیر می شود. حال اگر یک قاشق دیگر آب جوش بریزیم، از همان شیارهای قبلی سرازیر شده که منجر به عمیق تر شدن شیارها می شود. در مغز نیز چنین حالتی وجود دارد. یعنی مغز اطلاعات جدید را به گونه ای تحلیل می کند که بر اساس عقاید و نگرش های موجود بوده که نتیجه آن مستحکم تر شدن عقاید موجود است. از این رو وقتی به ایده ها و تجربیات نو می رسیم که بتوانیم قالب های موجود ذهنی مان را بشکنیم . 
  
این مکانیزم مغز برای ثبات پیشرفت انسان مفید و ضروری است اما از طرف دیگر جلوی خلاقیت را می گیرد. اما برای جلوگیری از نکات منفی این مکانیزم چه باید کرد؟ اولین تدبیر، کنار گذاشت قضاوت (غیر ضروری) است. از این رو کافی است وقتی با وقایع یا ایده های جدید روبرو می شویم، به جای آنکه آن را تایید یا رد کنیم، به مشاهده بیطرفانه آن بپردازیم یا اینکه به جای گفتن بله یا خیر، بگوئیم: عجب. این می تواند شکلی از حیرت باشد
 
راه دیگر شکستن قالب های ذهنی، کنجکاوی است. ذهنی که قالب گرفته، فقط به چیزهایی توجه می کند که با عقاید و نگرش هایش، هم راستا باشد. اما وقتی توجه خود را به هرچه که با آن مواجه می شویم جلب کنیم، ذهن بین این موضوع و عقاید موجود رابطه ای برقرار می کند که این می تواند منجر به نرم شدن و شکست قالب های ذهنی گردد.